Celestron 93522 Cg-4 Kundak için Motor Sürücü

İLK TELESKOP SEÇİMİ

İlk teleskobun seçimi her zaman büyük
bir adım olmuştur. Özellikle de ilgili terimlerin ne anlama geldiğinden
emin değilseniz. Bu yüzden biz de kaliteli bir teleskopta dikkat
edilmesi gereken özelliklerin anlaşılabilmesi için, en çok sorulan
soruların cevabını sizin için aşağıda vermeye çalıştık.

Teleskopların uzak cisimleri büyük gösterdiklerini biliyorum ama tam olarak yaptıkları nedir?

Teleskopların asıl görevi bilinenin
aksine büyütmek değil ışık toplamaktır. Görüntüleri büyütme özelliğini
genellikle göz mercekleri sağlar. Bu konuda en güzel açıklamayı İtalyan
astronom Galileo ‘‘teleskop görünmezi açığa çıkarır’’ diyerek yapmıştır.

Teleskobu aldığımda her şey içinde olacak mı yoksa çalıştırmak için başka parçalar almam gerekecek mi?

Çoğu Celestron teleskop üzerinde
gerekli olan bütün parçaları barındırmaktadır. Ve paketinden çıkarılıp
kurulduğu an gözleme hazırdır. Bazı modeller ise sadece ‘‘optik tüp”
parçasından oluşur. Bu sizin optik kısmı aldığınızı, tripod aksesuar ve
kundağın ürüne dahil olmadığı anlamına gelir.

Gökyüzü gözlemi ile ilgileniyorum ilk olarak yapmam gereken nedir?

Teleskoplar hakkında
öğrenebileceklerinizi öğrenin. Hangi tür teleskop amacınıza daha uygun,
ihtiyacınız olan aparatlar nelerdir ve bunlar ile neleri görebilirsiniz ?
Bu rehber sizin için güzel bir başlangıç olabilir çünkü bu yazımızda
konu ile ilgili geniş bir seçenekler yelpazesi hakkında bilgi
edinebileceksiniz. Eğer ilginizi çeken bir teleskop olursa müşteri
hizmetlerimiz ile (0216 3726767) görüşebilir ve daha ayrıntılı bilgi
alabilirsiniz.

Önce teleskop mu yoksa dürbün mü almalıyım?

Dürbünlerden görünen görüntü
özelliklede şehir kaynaklı ışık kirliliği varsa beklenenden çok aşağı
bir kalitede gözükebilir. Fakat dürbünlerin gözlemsel değerlerini hafife
almamalısınız. Özelliklede karanlık çevrede olanları. Yıldız kümeleri,
samanyaolu ve ay dürbünlerden çok güzel görülebilir.

Neden teleskobumdan görünen nesneler yukardan aşağı ters?

Teleskobun ışığı toplama ve odaklama
şekli görüntülerin yukardan aşağı ters oluşmasına sebep olur. Bu görüntü
düzeltici ‘‘image erector’’ mercek ile düzeltilebilir. Fakat bu seferde
ışık kaybı olacağından dolayı sönük olan gökyüzü cisimleri için tercih
edilmez. Üstelik uzayda yukarı aşağı olmadığı için farkı anlamanız pek
olası değildir.

Teleskobumu Yeryüzü Gözlemi için kullanabilir miyim?

Kesinlikle evet! Birçok gece
gözlemcisi teleskoplarını kuş veya doğa gözlemi için de kullanır,
genelde bu amaçla mercekli küçük teleskoplar kullanılır. Düzeltici
mercekler en çok bu alanda işe yarar.

Önceden bir teleskobu deneme imkanım var mı?

Evet. İnternetten bölgenizdeki
astronomi kulüplerine bakın ve genelde bahar ve yaz dönemlerinde
gerçekleşen gözlem gecelerinden birine katılın. Sizinle içtenlikle bilgi
paylaşacak ve teleskoplarından bakmanızı sağlayacak amatörler
bulabilirsiniz. Mesela yazın gerçekleşen Tübitak Ulusal Gözlem
Şenliğinde farklı teleskoplardan bakabilir ve birçok sorunuzun cevabını
öğrenebilirsiniz.

Kaliteli optiklerin dışında bir teleskopta dikkat edilmesi gereken en önemli özellik nedir?

Kundak, teleskobun tüpünün oturtulduğu
düzeneğe verilen addır. Dünyanın en iyi optiklerini alabilirsiniz ama
onları düşük kalitede bir kundağa koyarsanız alacağınız sonuçtan memnun
olmayacaksınız. Hiç bir teleskop şiddetli rüzgarlarda çalışamaz fakat
zayıf bir kundak hafif bir meltemde bile sisteminizin titreyip
hedefinden şaşmasına sebep olur. Bu sebeple teleskobunuzu kaliteli bir
kundak ile kullanmaya dikkat edin.

‘‘Go-To’’ teleskoplar ‘‘go-to’’ suz teleskoplardan daha mı iyi?

Evet.
Go-To teleskoplar bir veya birden fazla motoru olan ve dahili
bilgisayar tarafından kontrol edilen teleskoplara denir.Bir kere
ayarlandıktan sonra gökyüzündeki cisimleri bulma ve takip konusunda size
epey zaman kazandıracaktır. Deneyimli gözlemciler bile takip
yetenekleri yüzünden Go-To kundaklı teleskopları tercih etmektedir.

Teleskobumu dışarda kullanırken elektrik ihtiyacım olur mu?

Sadece kundağı motorlu ise ihtiyacınız
olur. Genellikle teleskoplar doğru akım kullanır. Bu elektrik için
batarya kullanabilmeniz anlamına gelir (uygun adaptör ile araba aküsü
dahil). Uygun üretici adaptörleri teleskobunuzu şebeke elektriğine
bağlamanıza imkan verir.

Benim için en iyi teleskop hangisidir?

En çok kullanacağınız teleskop sizin
için en iyi teleskoptur. Eğer ağır, büyük ve kurması zor ise yılın
sadece bir kaç günü kullanabilirsiniz. Fakat diğer yandan kurulumu ve
kullanımı kolay ise haftada bir kaç kere kullanmanız işten bile değil.
Şunu unutmayın her zaman kullanılan küçük bir teleskop toz tutmaya
bırakılmış büyük bir teleskoptan her zaman daha iyidir.
...............................................................................................................................................................................

KUNDAKLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Biz bu düzeneklere ‘‘teleskop’’
diyoruz fakat ‘‘kundak üzerinde optik tüp’’ de denebilirdi. Bunu,
teleskop düzeneklerinin yarısının kundak olduğunu anlatmak için
söyledik. Dengesiz bir kundak en iyi teleskobun bile kaliteli görüntüler
vermesini engeller. Eğer kundak çok hafifse rüzgar sorunlardan sadece
biri olur. Cisimleriniz odaklanırken bile görüntüler titrer ve bulanık
olurlar.

Alt azimut kundaklar

Alt azimut bir kundak en basit
teleskop kundağıdır. İsmi ingilizce rakım ve ufuk sözlerinden
gelmektedir. Bu tür kundaklar sağa sola ve yukarı aşağı hakeret
edebilirler.

Dobsonian kundaklar

1960’larda, amatör astronom John
Dobson şimdilerde onun adıyla anılan bir Alt Azimut kundak yapmıştır.
Dobsonian kundaklar en ucuz kundaklardır ve imalatçılar her zaman bu
kundakları aynalı teleskoplar ile beraber üretirler. Tüp serbest bir
şekilde kundağa oturduğu için, Tüpü ve kundağı ayrı taşıyabilirsiniz.
Fakat bu teleskoplar çok büyük olabilirler. 16 inchten büyük bütün
amatör teleskoplar dobsonian kundaklıdır.

Ekvatoryal kundaklar

Eğer dünya hareket etmeseydi motorsuz
bir alt azimut kundak bütün ihtiyacımızı görürdü. Fakat Galileo’nunda
dediği gibi Dünya dönüyor ve bununla başa çıkmamız gerek. Üçüncü tip
kundaklar ekvatoryal kundaklardır. Bu kundağı Alman optikçi Joseph von
Fraunhofer 19. yüzyılın başında yıldızları takip edebilmek için icat
etmiştir. Kundağın bir aksini Dünyanın dönme aksi ile hizalayıp kundağı
gezegenin dönme hızı (sarkaçlı bir saat motoru ile) ile aynı oranda
hareket ettirmiştir. Bu şekilde teleskop yıldızları takip edebilmiştir.
Günümüzde, birçok ekvatoryal kundak bir motor ile beraber
kullanılmaktadır.

Go-to kundaklar

Kundak teknolojisindeki en son gelişme
ise go-to kundaklardır. Bunun için üreticiler yükseklik ve düzlem
doğrultularına motor yerleştirmişlerdir. Bu motorlar ayrıca bir
bilgisayara bağlıdır. Basit bir kurma işleminden sonra, go-to kundak
gökyüzünde seçtiğiniz hedefi bulabilir ve takip edebilir. Bu sistemi
kullanan kundaklar çok hassas çalışırlar. Bir kere hedefine yöneldikten
sonra o cismi siz hiçbir ayar yapmadan gökyüzü boylu boyunca takip
edebilirler. Günümüzde üretilen birçok go-to geniş bir veri bankası ve
binlerce gökcismi bilgisine sahiptir.
.................................................................................................................................................................................

TELESKOPLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Aynalı-Yansımalı (Reflektör) Teleskoplar

Newtonian Tip

Işığın
biri büyük konkav parabolik, diğeri küçük düz iki aynadan yansıyarak
gözmerceğine erişmesini sağlayan yapıdaki teleskoplardır.

Avantajları :

* Çift aynalı katadioptrik ve refraktör teleskoplardan daha uygun fiyatlı seçeneklerdir.

* 1000 mm odak uzaklığına kadar portatif ve kompakt yapı sunarlar.

* Hızlı f:4 ve f:5 odak uzaklıklarında galaksiler gibi derin uzay cisimleri için idealdirler.

* Parlak görüntü sağlarlar.

* Fotograf için katadioptrikler kadar olmasa da verimlidirler.

Dezavantajları :

* Yeryüzü gözlemleri için uygun değillerdir

* Fotografide görülen kenarlarda saçılma etkisi  ayrı merceklerle giderilmelidir.

Katadioptrik Tip

Hem küresel ve düz aynalar , hem de mercek kullanan yapıdadırlar. Schmidt-Cassegrain ve Maksutov tipleri bulunur.

Avantajları :

* Genel ve çok amaçlı kullanım için idealdirler.

* Odak uzaklığına göre tüp boyları kısa olduğu için portatiftirler.

* Geniş açıda keskin görüntü sunarlar.

* Ay, gezegen ve derin uzay gözlemleri yanısıra yeryüzü gözlemleri için de idealdirler.

* Astro fotografçılık için geniş olanak sunarlar.

* Kapalı tüp tasarımı bakım kolaylığı sağlar.

* Kullanımı ve ayarlaması kolaydır.

Dezavantajları :

* Newton tipi teleskoplardan daha pahalıdırlar.

* İkinci ayna nedeni ile küçük miktarda ışık kaybı söz konusu olabilir.

Schmidt-Cassegrain Tip

Tüpün önünde ince optik düzeltici mercek bulunur. İkincil ayna bu merceğin arkasındaki ayrı bir aynadır.

Maksutov-Cassegrain Tip

Tüpün önünde kalın optik düzeltici menisküs mercek bulunur. İkincil ayna bu merceğin arka yüzeyindeki bir noktadır.

Mercekli-Kırılımlı (Refraktör) Teleskoplar 

Işığın bir veya birkaç mercekten geçerek göz merceğine eriştiği teleskoplardır.

Avantajları :

* Çok az bakım gerektirirler.

* Özellikle Apokromatik olanları son derece keskin ve kaliteli görüntü sunarlar.

* Kullanımı kolaydır.

Dezavantajları :

* Çap oranı bazında diğer modellere göre çok daha pahalıdırlar.

* Diğer modellere göre daha uzun ve ağırdırlar.

* APO ve ED objektif mercekleri olmayanlarda genellikle renk sapması görülür.

* Genellikle uzun odak uzaklığa sahiptirler.
..........................................................................................................................................................................

IŞIK TOPLAMA GÜCÜ

Bir
teleskopun en önemli özelliklerinden biridir. Ayna ya da mercek çapı
ile orantılıdır. Daha geniş çap daha fazla ışık toplar. Sönük gök
cisimlerinin ışığı geniş çaplı ayna ya da mercekle daha etkin toplanır.

ÇÖZÜNÜRLÜK

Bir
teleskopun detayları ne derece keskin gösterdiğinin ölçütüdür. Yüksek
çözünürlük, gök cisimlerinin detaylarını daha net ortaya koyar.
Çözünürlük, yay derecesi, yay dakikası veya yay saniyesi cinsinden
belirtilir. 1 yay derecesi 60 yay dakikasına, 3600 yay saniyesine
eşittir. 1 yay saniye çok küçük 1/3600 dereceye karşı gelir.

BÜYÜTME

Teleskopun
gücü olarak da belirtilen birimdir. Teleskopun birincil ayna ya da
merceğinin odak uzaklığının , gözmerceğinin odak uzaklığına oranı ile
belirlenir. Uygun büyütme gücü, birincil ayna ya da merceğin inch
cinsinden çapının 60 katı kadardır. Örneğin 8 inchlik bir teleskopun
yararlı en yüksek büyütme gücü 480X olarak ifade edilebilir. 2000 mm
odak uzaklığına sahip bir teleskopla 25 mm odak uzaklığında bir göz
merceği kullanırsak, büyütme gücü=2000/25 = 80 olacaktır.