Teknik Bilgiler:
Ksantan gam, glikoz ya da sakarozun Xanthomonas campestris bakterileriyle fermantasyonundan elde edilen bir polisakkarittir.
E415 koduyla bilinmekte olup, gıda üretiminde stabilizatör ve kıvam arttırıcı katkı maddesi olarak kullanılmaktadır.
Kimyasal formülü (C35H49O29)n şeklindedir. Molekül ağırlığı yaklaşık 10000’dir. %1’lik çözeltisinin pH’ı 7,3’tür.
Mikrobiyolojik bir heteropolisakkarit olan ksantan gam, temel olarak selülozda olduğu gibi 1,4bağlı βDglukoz birimlerinin bulunduğu ana bir polimer iskeletinden oluşmaktadır. Bu iskelete bağlı yan zincirlerde ise, iki adet D mannoz kalıntısı arasında bir adet Dglukorinik asit kalıntısından oluşan bir trisakkarit bulunmaktadır.
Polimer ayrıca, % 4,7 oranında Oasetil grupları ve %3,03,5 oranlarında ise pürivik asit içermektedir. Ksantan gamda bulunan ve molekülün yaklaşık %60'lık kısmını oluşturan bu yan zincirler, ksantan gama özgü birçok fiziksel ve kimyasal özellikler kazandırmaktadır. Yan zincirleri nedeniyle Ksantan gam, soğuk zincir içerisinde bile tamamen hidratlanabilmektedir. Ayrıca, bu yan zincirlerin, ksantan gamı hidrolize karşı dayanıklı kıldığı belirtilmektedir.
Ksantan gamın en dikkate değer özelliklerinden birisi de çok düşük konsantrasyonlarında bile yüksek oranda kıvam arttırabilmesidir. Pek çok gıda mamulünde % 0.5, hatta % 0.05 oranında kullanılmaktadır. Taşıdığı sahteelastikiyet özelliği sayesinde ağızda kaygan bir duyum oluşturmasına rağmen kararlılığını korumaktadır.
Diğer gam çeşitlerinin aksine, büyük ısı ve pH değişmelerinde stabildir ve Amerika, Kanada ve Avrupa’da güvenilir bir katkı maddesi olarak kabul edilmiştir. Yüksek konsantrasyonda tuz içeren çözeltilerde stabildir, enzimatik bozulmaya dirençlidir.
Ksantan gamın özellikleri ve yararları;
Yüksek konsantrasyonlarda bile gözle görülür berrak çözeltiler oluşturması,
Hem sıcak, hem de soğuk suda çözülmesi,
Düşük polisakkarit konsantrasyonlarında bile çözeltilere yüksek viskozitesi vermesi,
Geniş sıcaklık aralıklarında ksantan tarafından oluşturulan çözeltilerin akışkanlığında minimum değişim görülmesi,
Hem asidik, hem de alkali çözeltilerde çözünmesi ve stabil olması,
Yüksek tuz konsantrasyonuna sahip çözeltilerde stabil kalması,
İyi bir kayganlaştırıcı olması,
Donma/çözünme aşamalarından sonra stabiliteyi sağlaması,
Aşırı derecede etkili bir emülsiyon stabilizatörü olması,
Mükemmel ağız tadı vermesi,şeklinde sayılabilmektedir.
Ticari Uygulama Alanları:
Gıda Sektörü
Özellik : Uygulama Alanı:
Yapışkanlaştırıcı Pasta kaplama şekerleri ve jöleleri
Bağlayıcı malzeme Evcil hayvan mamaları
Kaplama malzemesi Pastacılık, unlu mamuller
Emülgatör Salata sosu
Film oluşturma Koruyucu tabakalar, sosis kaplaması
Köpük sabitleme Bira
Gluten yerine kullanılabilme ve hamur işleme Unlu mamuller, makarna
Stabilizatör Dondurma, salata sosu, meyve suları, margarin
Kabartma malzemesi İşlenmiş et ürünleri
Pıhtılaşma önleyici, donmaerime kararlılığı Peynir, dondurulmuş gıdalar
Kıvam arttırma Reçeller, soslar, şuruplar ve turta dolguları
Ksantan Gam'ın Kozmetik Sektöründe Uygulama Alanları:
Ksantan gam güzellik ürünleri ve sıvı sabun, diş macunu, kolonya gibi kozmetik ürünlerinde kıvam arttırıcı olarak kullanılır.Şampuan, losyon, makyaj malzemeleri ve saç bakım ürünleri ksantan gamla hazırlanan kozmetik ürünlerinden bazılarıdır.Ayrıca ksantan gam kremlere ve tıraş losyonlarına hoş bir dokunma hissi katmak için de kullanılabilir.
Ksantan Gam'ın İlaç Sektöründe Kullanımı:
Ksantan gam, ilaç sektöründe ilaçların etkilerini düzenlemede ve düzenli dozajın sağlanmasında kullanılır.Ayrıca tıbbi kimyasallar içeren kremlerin stabilize olmasını sağlar.
Tarım ve diğer sektörler
Ksantan gam endüstride kıvam yoğunlaştırıcı ve stabilizatör olarak kendine geniş bir kullanım alanı bulur.Fungisitlerin, herbisitlerin ve insektisitlerin akışkanlıklarını çoğaltır. Ksantan solüsyonlarının eşsiz yoğunluk özellikleri spreyleşebilirliği yükseltir, sürtünmeyi azaltır ve herbisitlerin yapışkanlığını ve kalıcılıklarını arttırır.